Verbondenheid en groei
— 18 augustus 2014
Peter Senge, Amerikaans organisatiedeskundige, bepleit een heel nieuw denken over de organisaties in onze samenleving. Veel van de basisgereedschappen en -methodes die we vandaag de dag gebruiken bij de aansturing van bedrijven vinden hun oorsprong in de manier waarop technici naar complexe industriële systemen keken. Het bedrijf als machine – zoals tijdens het industriële tijdperk. Maar aan dat denken komt langzaam een einde. Bedrijven zijn namelijk levende organismen, geen machines.
Senge stelt dat we organisaties als dynamische systemen moeten beschouwen. ‘Zo’n systeem is als een familie’, zegt hij. ‘Een complex geheel van relaties en verbanden. Om problemen op te lossen moet je eerst de onderlinge relaties tussen de familieleden verbeteren.’ En dat kan volgens Senge alleen als iedereen goed in z’n vel zit.
Organisaties zouden er volgens Senge voor moeten zorgen dat de creativiteit van de personeelsleden optimaal benut wordt. ‘Het vermogen om sneller te leren dan de concurrent is misschien wel de enige voorsprong die je op de anderen kunt houden’, zegt hij daarover.
Bij Senge ligt de nadruk altijd op leren, op jezelf constant aanpassen aan een veranderende omgeving en op het afleren van oude gewoontes. Hij maakt veel gebruik van het begrip ‘lerende organisatie’, en omschrijft in zijn werk allerlei beperkingen die voorkomen dat organisaties kunnen ‘leren’. Een voorbeeld daarvan is het ‘ik-ben-mijn-positie-syndroom’: wanneer je mensen vraagt naar hun werk, beschrijven zij vaak de taken die zij uitvoeren in plaats van hun bijdrage aan het doel van de organisatie als geheel.
‘Als je werkelijk duurzaam wilt groeien, moet je de manier van denken veranderen, en dat kun je niet met dwang doen. Mensen gaan alleen anders denken als gevolg van nieuwe ervaringen en nieuwe relaties. Alleen wanneer een bedrijfsdoel authentiek en waardevol is – en dus niet alleen maar ‘winst maken’ is – blijven alle medewerkers in een organisatie zich ontwikkelen. Omdat zij zich verbonden voelen, zelf willen en niet omdat hen dat wordt opgedragen.’
Bron: The Optimist, maart ’14. Interview met Peter Senge, Amerikaans Organisatiedeskundige, oprichter van de Society for Organizational Learning, verbonden aan MIT Sloan School of Management, Cambridge, VS.
