Ander licht, ’n nieuwe kijk!

— 2 juli 2024

In dit stuk zoomen we in op hoe de wereld in elkaar zit. Of eigenlijk, op hoe jij naar de dagelijkse stroom van dingen kijkt, wat je erover vertelt en hoe je er betekenis aan geeft. Zodat je 't beter kunt zien, wanneer overtuigingen jou voor de voeten lopen. 5 Vragen, 3 stappen.

Het is een lang stuk deze keer, voor de volhouders onder ons … met een leestijd van ca. 5 minuten. En ik wil vooraf benadrukken dat ik wat huiverig was om te schrijven over dit onderwerp. Het kan zo snel overkomen als ‘o ja, dan ligt het dus toch weer aan mij’ of ‘dankjewel hoor, dan moet ik weer zélf aan de bak …‘.

toe aan meer plezier?

Ik wil je echter graag een werkwijze aanreiken waarmee je niet alleen meer zicht krijgt op je overtuigingen, maar waar je óók verder mee komt. Een werkwijze die jou helpt om met meer plezier zelf aan het roer te staan. Dus als jij – net als de andere mensen met wie ik werk – ambitieus bent, richting wilt geven en wilt groeien, dan is dit stuk voor jou.

wat je eigenlijk zó graag zou willen …

Voordat je verder leest: vraag jezelf eens af (of maak wat aantekeningen terwijl je leest): waar loop ik, op dit moment, tegenaan? Waar stokt het, in het realiseren van plannen en ideeën?

Het kan natuurlijk zijn dat de setting waarin je opereert niet meewerkt. Je zit misschien in een organisatie die meer gericht is op presteren dan op ontwikkelen, meer op geld dan op mensen. Misschien heb je de indruk dat jij of jouw werk niet goed wordt gezien of gewaardeerd. Maar dat zijn kenmerken van de context, van de situatie om je heen; daar kom ik later nog op terug.

Want eerst wil ik met je kijken naar de verhalen ín jou, de overtuigingen die je tegenhouden in wat je eígenlijk zo graag zou willen doen of zijn. Die je motivatie ondermijnen.
Overtuigingen zijn beperkende, automatische gedachten. Ze zijn er, zonder dat jij je dat realiseert. Ze sturen je onbewust. Ze leiden je af, van wat je eígenlijk graag wilt, van waar je naar verlangt. En door het gevoel dat ze teweeg brengen halen ze de energie en overtuigingskracht uit je acties, of voorkomen ze zelfs dát je actie onderneemt.

Ze klinken bijvoorbeeld als: ‘ja, maar dan moet ik wel eerst nog …’. En dat gaat dan over opleidingen die je eerst nog moet volgen, ervaring die je eerst nog moet opdoen, kennis die nog kan worden uitgebreid, etcetera, etcetera. Alles om te zorgen dat je er ‘straks’ helemaal klaar voor bent …
En met een beetje ‘geluk’ heb je mensen in je omgeving die best willen bevestigen dat je inderdaad éérst nog iets meer moet doen, want je moet natuurlijk wel goed beslagen ten ijs komen …

emoties zijn bedoeld om je te bewegen

Even terug naar de vraag vooraf: hoe voelt het, wanneer je stilstaat bij waar het stokt, en jij je voorstelt dat je ‘eerst nog wat meer … of wat langer … ‘? Niet zo fijn? Beetje leeg, alsof je het bijltje er wel bij neer wilt gooien? Of ervaar je boosheid, opstandigheid, ergernis?

Mooi! Goed om die emoties ‘ns even goed waar te nemen, want ze hebben je iets te vertellen. Namelijk dat het niet klopt, voor jou, hier en nu. Dat er een verlangen is, wat gezien wil worden. Dat er een behoefte is, die je serieus mag gaan nemen. (meer over emotie & behoefte: lees verder)

De energie van je emoties geeft aan dat er iets in jou wil bewegen, dat er iets aan verandering toe is. Of beter gezegd, dat jíj in beweging moet komen, omwille van je welzijn. Om te realiseren wat jij in je hebt.

Zolang je jezelf inhoudt kan er niets (nieuws) ontstaan. Dan onthoud je jezelf en de anderen wat je te bieden hebt. Zolang je stil bent, kan de ander je niet horen. Zolang je niet experimenteert, kom je niet te weten wat wel of niet werkt.

En om de omgeving, de omstandigheden er nog even bij te halen: zolang de verantwoordelijkheid buiten jezelf ligt, ben je de regie kwijt. Dan ben je afhankelijk van de ander, en is het risico groot dat je boos of ontmoedigd afhaakt. Wanneer jij klein en bescheiden blijft, is je licht niet zichtbaar.

Het is dus echt van levensbelang – en wat praktischer verwoordt: van belang voor jouw succes en werkplezier – dat je zicht krijgt op de denkbeelden die jou vasthouden, stil houden, doen afwachten. Zolang je ze namelijk zelf niet goed kent, kan je de beperkende beelden en verhalen ook niet vervangen door nieuwe, meer helpende stories (zie voetnoot).

Je hebt nieuwe overtuigingen nodig, die je kunt verbeelden en kunt doorvoelen, waarin je je kunt verplaatsen, zodanig dat je erover kunt vertellen, focus kunt aanbrengen en vertrouwen kunt gaan ontwikkelen dat dít het nieuwe waar is!

zicht op je overtuigingen (stap 1)

Overtuigingen gaan niet alleen over jezelf, maar ook over jezelf in relatie tot anderen en tot de situatie waarin jij je belemmert voelt. Overtuigingen leiden ook tot gedachten over jezelf, je intelligentie, je uiterlijk, je vaardigheden. Ze hebben zich vaak al vroeg gevormd; op basis van wat anderen vonden, zeiden en van wat je hebt gehoord, gedaan en geleerd.

Je krijgt er meer zicht op door jezelf de volgende vijf vragen te stellen, en deze zo eerlijk mogelijk te beantwoorden in het nu, dus voor dit moment:

Hoe beschrijf ik mezelf? (wat benoem ik wel, en wat niet?)
Hoe kijk ik naar anderen? (sta ‘ns stil bij je verhouden tot, bij respect, waardering, vertrouwen)
Welk beeld heb ik bij mijzelf in mijn werk(veld) of in datgene waarin ik van betekenis wil zijn? (ben ik goed in wat ik doe, en zo ja, waarin precies?)
Wat zie ik in mijn gedrag? (denk aan voorkeuren, kenmerken, patronen)
Wat heb ik te leren, of te ontwikkelen? En waartoe?

Neem er even de tijd voor. Door stil te staan bij deze vragen, en je antwoorden uit te schrijven, haal je aspecten boven water die je eerder niet kon zien.

Zodra je je bewust bent van een overtuiging kan je deze evalueren: is dit eigenlijk waar?! In hoeverre klopt dit (nog)?! Een alledaags voorbeeld: ‘Ik heb altijd gedacht dat als ik kwaliteit lever, en betrouwbaar ben, dat ik dan vanzelf gevraagd wordt voor projecten of functies. Inmiddels kan de gedachte ‘het komt heus wel’ me niet meer tevredenstellen; ik raak ongeduldig en gefrustreerd.’

Onze voorkeur voor actie, voor ‘doen’, verleidt je tot snelle conclusies als ‘ik doe dat grote project er ook bij, dan kunnen ze niet meer om me heen’, ‘ik ga m’n plan of advies nog beter onderbouwen’, tot ‘ik moet gewoon een andere baan vinden’. Maar wacht even, als je direct gaat doen is de kans groot dat patronen zich herhalen.

Sta nog even stil bij het heldere inzicht hierboven, over kwaliteit en betrouwbaarheid en vanzelf gevraagd worden. Dat inzicht én het gevoel wat het meebrengt is enorm waardevol. Het ongeduld en de frustratie geven aan dat er iets wil bewegen.

Misschien ervaar je het erkennen ervan in eerste instantie als pijnlijk; naïef misschien, iets wat je al veel eerder had moeten constateren. Boosheid, schaamte zelfs, dat je lang hebt gedaan wat jij dacht dat er van je verwacht werd?
Die pijnlijke kant maakt het verleidelijk om je inzicht rap opzij te duwen. Hup, onder het vloerkleed, en dan nu actie! Op naar die nieuwe baan! Ik heb hier geen tijd meer voor, ik laat niet langer met me sollen!

Jammer, want nu mis je de kans om je inzicht te benutten en te groeien, om je patronen te doorbreken. Wat dan wel?

onderzoek wat ervan klopt (stap 2)

Gebruik ‘ns wat je te weten bent gekomen: jij stelt dat je kwaliteit levert en betrouwbaar bent in je werk? Check ’t eens bij collega’s die jij vertrouwt en waarvan je een eerlijk antwoord mag verwachten.

En maak het ze makkelijk, bijvoorbeeld door ze te vragen hoe jouw kwaliteit en betrouwbaarheid scoort op een schaal van nul tot tien, mét de checkvraag aan welke situaties ze refereren.

Check ook jouw gedachte ‘het komt wel’ bij hen. Bijvoorbeeld met de vraag in hoeverre zij mogelijkheden zien voor jou, in de huidige organisatie. En vraag ook hierbij, wat maakt dat ze dit antwoord geven; heeft het met jouw kwaliteiten en competenties te maken, heeft het met omstandigheden te maken of speelt er iets wat jij misschien niet ziet of weet?

een andere kijk (stap 3)

Je hebt je oude overtuiging nu getoetst. Je weet veel beter in hoeverre je kwaliteit levert en betrouwbaar gevonden wordt, en hoogstwaarschijnlijk ben je nog veel meer aan de weet gekomen over hoe je ervaren en gezien wordt!
(We nemen namelijk maar zelden de tijd en moed om te benoemen wat we waarderen in de ander. Laat je dus verrassen!)

Beantwoord met deze nieuwe informatie de vijf vragen opnieuw. Kan je beter zien welke automatische gedachten eigenlijk niet (meer) kloppen? Welke jou niet langer helpen? Welke overtuigingen aan herziening toe zijn?

Wat is de meer actuele werkelijkheid? Wat klopt beter, en welk beeld, welke nieuwe story helpt jou om meer vanuit je eigen verlangen en kwaliteiten te werken? Hoe, met wie, waar je dit zou verder kunnen bespreken, kunnen oppakken? Wat ga je uitproberen?

Zodra je zelf in beweging komt, ben je voor nieuwe stappen niet langer alleen afhankelijk van anderen en van omstandigheden; je hebt het heft in eigen hand!
En met jouw nieuwe antwoorden op de vijf vragen kom je heel veel meer te weten, dan wanneer je in de doe-modus, snel-snel, op zoek gaat naar een andere baan, de confrontatie als het ware ontvlucht.

in deze context?

Nog even terug naar de omgeving en de omstandigheden. Je bent meer aan de weet gekomen over jóuw mogelijkheden in deze organisatie.

Soms is je ‘bestemming bereikt’ in een bepaalde setting, en soms blijkt er – zeker nu je jouw vragen en ambities meer gericht ter sprake kunt brengen – verrassend veel mogelijk. Onderzoek het, breng het in kaart, en trek daarná pas je conclusies. Daarmee kun je op je eigen moment, je eigen keuzes maken en waar nodig gericht actie ondernemen.

samen sparren?

Zoek je wat support, om jouw eigen overtuigingen goed in beeld krijgen, of wil je sparren over vervolgstappen, mail of bel me dan gerust voor een afspraak! Je bent van harte welkom!

Christianne.

Voetnoot … Leestip: Brene Brown, Dare to lead.