Stel je wel eens dingen uit?
— 18 juli 2022
Ik heb afgesproken om iets op de mail te zetten. Het is een klusje van hooguit tien minuten. Maar ik doe het niet. Het staat al een paar dagen op m'n 'to do'-lijstje en ik schijn de hobbel niet te kunnen nemen. Herkenbaar?
Het is niet dat ik niet wil. Of kan. Althans, het zal wel wat moeite kosten, maar waarschijnlijk lukt het me best.
gebrek aan motivatie?
Veel mensen die ik begeleid, in individuele coaching of in groepstraining, refereren aan dit soort situaties als gebrek aan motivatie of focus. Ze willen leren hoe ze strenger kunnen zijn voor zichzelf, hoe ze meer voor elkaar kunnen krijgen vanuit doorzettingsvermogen of wilskracht. Ze balen van zichzelf of zijn er boos en wanhopig. ‘Wat als ik niet eens zulke simpele dingen gedaan krijg?’
Het zijn stuk voor stuk mensen die goed willen zijn in wat ze doen. Ze streven naar hoge kwaliteit, liefst in betekenisvol werk en in goed contact met de mensen om hen heen.
Ze schamen zich soms, of voelen zich moedeloos; ze herkennen hun gedrag als een inmiddels oud patroon van uitstellen, doorschuiven en uiteindelijk in opperste stress alsnog de klus klaren. Wat dan vaak ten koste gaat van de kwaliteit, in ieder geval ten koste gaat van werkplezier en ontspanning, en ook vaak van ’t contact met mensen om je heen. Want in de rush naar de eindstreep sluiten we ons af, duwen we door; het moet nu écht gebeuren. En dat voelt als onmacht; gestuurd worden door iets of iemand, in plaats van zelf aan het roer staan.
fixed mindset
Lossen we dit op vanuit wilskracht en strengheid? Met straffen of belonen? Probeer ’t maar.
Negeren we ’t patroon, of labelen we het als iets wat nu eenmaal ‘de aard van het beestje’ is? Jammer, want met zo’n fixed mindset mis je de kans om jezelf te ontwikkelen.
gezond verstand
In zelfleiderschap start je met onderkennen wat er is. Zonder dat je het hoeft te begrijpen. Onderkennen is niet goedpraten, of wegpoetsen. Onderkennen is heel precies waarnemen wat er bij jou gebeurt, in reactie op de omstandigheden.
In dit geval: ik heb een klusje te doen wat me heel waarschijnlijk niet veel tijd en inspanning kost, maar ik schuif het al dagen voor me uit. En daardoor bezorgt het me inmiddels onrust; ergens op de achtergrond vraag ik me af wat er zo moeilijk aan is, waarom ik ’t niet doe, of ik echt zo slecht ben in plannen of wat er anders met me aan de hand is.
M’n gezond verstand zegt dat er eigenlijk geen obstakels zijn; de logica zegt me het nú te gaan doen. Maar het gebeurt niet. Ik zie dat ik het niet doe. Bizar toch?
emotionele onrust
Tot zover de reikwijdte van onze ratio. Vastzitten, niet op gang kunnen komen of de hobbel niet kunnen nemen, hangt samen met onrust op emotioneel vlak.
Ons systeem is, op een onbewust niveau, met andere dingen bezig. Onze aandacht wordt vastgehouden door iets wat we ervaren als potentieel bedreigend. Voor ons welzijn of voor ons ego.
Mogelijk is onze uitleg van dat iets – de betekenis die we eraan geven – helemaal niet juist. Maar zolang we dat niet op bewust niveau geconcludeerd hebben, blijven we in staat van paraatheid.
Terug naar mijn klusje: m’n onrust zit in het feit dat ik ’t bericht in het Engels wil schrijven. Met Engels spreken ben ik inmiddels vertrouwd, door de vele trainingen voor internationals. Maar schrijven is wat kritischer. En m’n aarzeling gaat niet zo zeer over het eindresultaat (dat zal wel bruikbaar zijn) maar over m’n eigen kritische blik en eindeloos gepietepeuter … dáár heb ik geen zin in!
bottom-up
Soms weten we helemaal niet wat de innerlijke onrust, de afleiding en twijfel veroorzaakt. Dat hoeft ook niet.
Zelfleiderschap gaat namelijk ook over het leren reguleren van jezelf, ook als je de onrust niet begrijpt. In dit geval is reguleren ‘stoom afblazen’.
Onrust, spanning manifesteert zich als vasthouden; van je adem, van de spanning in je spieren. Bewegen, ademhalen, aanraken kunnen allemaal helpen om die spanning los te laten. En een meer ontspannen lijf geeft bottom-up het signaal aan ons brein dat we oké zijn, dat ’t veilig is.
Dán kunnen we onze aandacht verleggen naar die klus, die nuchter bezien niet zoveel voorstelt, maar ons al dagen aan het lijntje houdt. Doen maar?
Hartelijks, Christianne.
Dit schrijven is onderdeel van een serie over zelfleiderschap, het centrale thema in mijn werk. Zelfleiderschap ten dienste van presteren én floreren. En nog wat specifieker, ten dienste van duurzaam omgaan met jezelf, elkaar en je leefomgeving.
Wil je hiermee aan de slag? Voor jezelf, of met je team?
Bel of mail me gerust. Dan sparren we (vrijblijvend) over wat coaching of training bij Herzien voor je kan betekenen.
