Hou ’t simpel!
— 30 maart 2016
Je kent vast het model van Hersey & Blanchard (2007) over situationeel leidinggeven. En anders ken je misschien het begrip "bewust onbekwaam", of de varianten daarop uit de leerfases van Maslow. Beide modellen worden vaak als groeimodel gebruikt; ik heb ze hiernaast over elkaar heen gelegd.
Het stelt dat je een nog onbekwame medewerker begeleidt met behulp van gerichte instructies. In het daarop volgende groeipad naar "onbewust bekwaam" maak je achtereenvolgens gebruik van overtuigen, overleggen en het delegeren van de werkzaamheden.
Het model suggereert dat de leidinggevende maatwerk levert in de begeleiding van een medewerker, en zelfs rekening houdt met het ontwikkelniveau per opgave. Mijn indruk is dat dit te weinig recht doet aan de zelfstandigheid en eigen verantwoordelijkheid van die persoon.
Laten we eens veronderstellen dat medewerkers volwassen mensen zijn, die in het dagelijks leven zelfstandig en weloverwogen beslissingen nemen over gezin, huis en toekomst. Wat zou er dan gebeuren wanneer we, in de organisatie, vertrouwen op de aanwezige capaciteiten en starten met delegeren van dat wat gedaan moet worden? Daarbij spreken we af welke resultaten we voor ogen hebben en wanneer deze geleverd gaan worden. De leidinggevende toetst middels open vragen of de opgave duidelijk is en vraagt de medewerker te benoemen wat hij of zij nodig heeft, aan middelen en begeleiding, om de klus te klaren.
De verantwoordelijkheid om aan te geven of er instructies, advies of enige vorm van coaching nodig is ligt in deze manier van werken bij de medewerker. Hij of zij bepaalt zelf, vooraf en tijdens het proces, welke ondersteuning er nodig is en blijft zo verantwoordelijk voor het te leveren resultaat.
Voor de leidinggevende is het de kunst zich niet ongevraagd in het proces te mengen. Ongevraagd helpen doet namelijk afbreuk aan de autonomie van de ander. Het duwt die ander uit het eigen proces van vallen en opstaan, van tegenslag ondervinden én overwinnen. Het is dát leerproces waar mensen van groeien, wat ze laat ervaren hoeveel creativiteit en doorzettingsvermogen ze hebben. De voldoening die een resultaat dan biedt voedt het verlangen naar nieuwe uitdagingen. Zó bouw je aan eigenaarschap en draagkracht in je organisatie!
Meer weten over deze manier van leiderschap? Kijk even verder bij de Diensten van Herzien, daar vind je mooie programma’s over bewust leiderschap!
